GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı


Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS
EPO6019 DÜŞÜNME BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİ Ders 1 1 5.00

Yüksek Lisans



Bu dersin amacı öğrencilerin eleştirel, yaratıcı, yansıtıcı düşünme vb. düşünme becerilerinin nasıl geliştirilebileceği çerçevesinde eğitimi daha çağdaş ve geniş bir vizyon çerçevesinde değerlendirmelerini sağlamaktır. Bu derste, öğrenci üst düzey becerilerini geliştirmeye yönelik düşünme becerileri, düşünme öğretiminde çağdaş yönelimler; düşünme kavramı, düşünmeye duyulan gereksinim, düşünmenin boyutları; bilişsel farkındalık; yaratıcı, yansıtıcı ve eleştirel düşünme; mikro ve makro düşünme beceri ve süreçleri; düşünme eğitiminde yeni yaklaşımlar konuları ele alınacaktır.


Doç. Dr. Tuba ACAR ERDOL


1 Düşünmenin tanımını yapar.
2 Düşünmenin yapı taşlarını açıklar.
3 Mantıklı düşünen bireyin özelliklerini listeler.
4 Mantıklı düşünmeyi engelleyen etmenleri örneklerle açıklar.
5 Düşünme türlerinin aralarındaki ilişkiyi analiz eder.
6 Eleştirel düşünmenin boyutlarını örneklerle açıklar.
7 Eleştirel düşünme standartlarını örneklerle açıklar.
8 Eleştirel düşünmenin öğretiminde kullanılan yaklaşımları değerlendirir.
9 Eleştirel düşünmenin geliştirilmesinde öğretmen rollerine yönelik örnek olay yazar.
10 Eleştirel düşünmenin ölçülmesinde kullanılan veri toplama araçlarını geçerlik açısından değerlendirir.
11 Bilginin güvenirliğini değerlendirmeye yönelik ölçüt listesi hazırlar.
12 Varsayımların değerlendirilmesinin önemini açıklar.
13 Argümanları değerlendirir.
14 Bir metindeki safsataları tespit eder.
15 Bir konuşmadaki retorik tuzakları tespit eder.
16 Yaratıcı düşünmeye yönelik sınıflamaları listeler.
17 Yaratıcı düşünmenin boyutlarına örnekler verir.
18 Yaratıcı düşünmenin gelişmini etkileyen etmenlere yönelik örnek olay yazar.
19 Yaratıcı düşünmeyi geliştiren öğretmen davranışlarını listeler.
20 Yaratıcı düşünmeyi geliştiren sınıf atmosferini açıklar.
21 Öğretim yöntem ve tekniklerini yaratıcı düşünmeyi geliştirmeleri açısından değerlendirir.
22 Yaratıcı düşünmenin değerlendirmesine yönelik sınırlılıkları açıklar.
23 Problem türlerini listeler.
24 Problem çözme stratejilerini açıklar.
25 Problem çözme becerisinin öğretimine yönelik örnek olay yazar.
26 Yansıtma sürecinin adımlarını listeler.
27 Yansıtıcı düşünmenin öğretiminde kullanılabilecek modelleri açıklar.
28 Yansıtıcı düşünmeyi geliştiren öğretmen davranışlarına yönelik örnek olay yazar.
29 Yansıtıcı düşünmenin değerlendirilmesinde kullanılan araçların güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirir.
30 Analitik düşünen bireyin özelliklerini sıralar.
31 Analitik düşünmeyi geliştiren öğretmen davranışlarına yönelik örnek olay yazar.
32 Analitik düşünmeyi geliştiren sınıf atmosferinin özelliklerini açıklar.
33 Analitik düşünmenin değerlendirilmesinde kullanılan araçların niteliklerini açıklar.
34 Düşünme becerilerine yönelik özgün öğretim tasarımı yapar.

Birinci Öğretim


Bu dersin yüksek lisans düzeyinde ön koşulu olan bir ders bulunmamaktadır.


[Yok]


Tanışma, ders tanıtımı, rol ve sorumluluklar Düşünme Nedir? Düşünmenin Yapı Taşları; Mantıklı Düşünen Bireylerin Özellikleri; Mantıklı Düşünmeyi Engelleyen Etmenler Düşünme Türleri: Eleştirel Düşünme, Yaratıcı Düşünme, Analitik Düşünme, Problem Çözme, Yansıtıcı Düşünme Eleştirel düşünmenin boyutları, Eleştirel düşünme standartları Eleştirel düşünmenin öğretimi üzerine yaklaşımlar, Eleştirel düşünme becerilerini geliştirmede Öğretmenin Rolü Eleştirel düşünmenin ölçülmesi ve değerlendirilmesi Bilginin Güvenirliğinin Değerlendirilmesi Varsayımların Değerlendirilmesi Argümanlar Safsatalar/ Yanıltıcı Akıl Yürütmeler Retorik Tuzaklar Yaratıcı düşünmenin boyutları ve yaratıcı düşünmeye yönelik sınıflamalar Yaratıcı düşünmenin gelişimini etkileyen etmenler Yaratıcı düşünmenin öğretiminde öğretmen davranışları Yaratıcı düşünme için sınıf atmosferi Yaratıcı düşünmenin öğretilmesinde öğretim yöntem ve teknikleri Yaratıcı düşünmenin ölçme ve değerlendirilmesi Problemlerin sınıflandırılması Problem çözme stratejileri Problem çözmenin öğretimi Yansıtma sürecinin adımları Yansıtıcı düşünmenin öğretiminde modeller Yansıtıcı düşünmenin öğretiminde öğretmen davranışları Yansıtıcı düşünmenin değerlendirilmesi Analitik düşünen bireyin özellikleri Analitik düşünmenin geliştirilmesine yönelik öğretmen davranışları Analitik düşünme için gerekli sınıf atmosferi Analitik düşünmenin değerlendirilmesi Düşünme becerilerine yönelik öğretim tasarımı Düşünme becerilerine yönelik öğretim tasarımı


Hafta Teorik Uygulama Laboratuvar
1 Tanışma, ders tanıtımı, rol ve sorumluluklar
2 Düşünme Nedir? Düşünmenin Yapı Taşları; Mantıklı Düşünen Bireylerin Özellikleri; Mantıklı Düşünmeyi Engelleyen Etmenler
3 Düşünme Türleri: Eleştirel Düşünme, Yaratıcı Düşünme, Analitik Düşünme, Problem Çözme, Yansıtıcı Düşünme
4 Eleştirel düşünmenin boyutları, Eleştirel düşünme standartları
5 Eleştirel düşünmenin öğretimi üzerine yaklaşımlar, Eleştirel düşünme becerilerini geliştirmede Öğretmenin Rolü Eleştirel düşünmenin ölçülmesi ve değerlendirilmesi
6 Bilginin Güvenirliğinin Değerlendirilmesi Varsayımların Değerlendirilmesi
7 Argümanlar Safsatalar/ Yanıltıcı Akıl Yürütmeler Retorik Tuzaklar
8 Yaratıcı düşünmenin boyutları ve yaratıcı düşünmeye yönelik sınıflamalar Yaratıcı düşünmenin gelişimini etkileyen etmenler
9 Yaratıcı düşünmenin öğretiminde öğretmen davranışları Yaratıcı düşünme için sınıf atmosferi Yaratıcı düşünmenin öğretilmesinde öğretim yöntem ve teknikleri Yaratıcı düşünmenin ölçme ve değerlendirilmesi
10 Problemlerin sınıflandırılması Problem çözme stratejileri Problem çözmenin öğretimi
11 Yansıtma sürecinin adımları Yansıtıcı düşünmenin öğretiminde modeller Yansıtıcı düşünmenin öğretiminde öğretmen davranışları Yansıtıcı düşünmenin değerlendirilmesi
12 Analitik düşünen bireyin özellikleri Analitik düşünmenin geliştirilmesine yönelik öğretmen davranışları Analitik düşünme için gerekli sınıf atmosferi Analitik düşünmenin değerlendirilmesi
13 Düşünme becerilerine yönelik öğretim tasarımı
14 Düşünme becerilerine yönelik öğretim tasarımı

1. Yıldızlı, H. (2013). Sorgulayan Zihinler, Eleştirel Düşünmenin Temelleri ve Uygulamaları. Nobel Yayıncılık. 2. Erdol, T. A. (2020). Analysis of the questions in 11th Grade Philosophy Coursebook in terms of higher-order thinking skills. Turkish Journal of Education, 9(3), 222-245. 3.Erdol, T. A., Özmutlu, E. B., Uysal, P. K., & Arıkan, Ç. A. (2024). Turkish Language Teachers’ Higher-Order Thinking Question Preparation Competencies. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 1173-1216. 4.Cottrell, S. (2017). Critical thinking skills: Effective analysis, argument and reflection. Macmillan International Higher Education 5. Crenshaw, P., Hale, E., & Harper, S. L. (2011). Producing intellectual labor in the classroom: The utilization of a critical thinking model to help students take command of their thinking. Journal of College Teaching & Learning, 8(7), 13-26. 6. De Bono, E. (1985). The CoRT thinking program. In J. W. Segal., S. F. Chipman., & R. Glaser (Eds.), Thinking and learning skills (pp. 363-378). Routledge 7. Paul, R. & Elder, L. (2020). Kritik düşünce. Yaşamınızın ve öğrenmenizin sorumluluğunu üstlenmek için araçlar (Çeviri Editörleri: Ayşe Esra Arslan & Gamze Sart). Nobel Yayıncılık 8. Nosich, G. M. (2018). Disiplinlerarası Eleştirel Düşünme Rehberi, B. Aybek (Çev.). Anı Yayıncılık 9. Bal-Sezerel, B. & Ateşgöz, N. N. (2013). Üst Düzey Düşünme Becerilerini Geliştirme Stratejileri. Anı Yayıncılık. 10. Sak, U. (2014). Yaratıcılık: Gelişimi ve Geliştirilmesi, Vize Yayıncılık 11. Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Pegem A Yayıncılık.



Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60

Bu derse özgü staj uygulaması yoktur.


Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Derse Katılım 14 3 42
Rapor Hazırlama 2 32 64
Bireysel Çalışma 12 2 24
Okuma 10 2 20
Toplam İş Yükü (saat) 150

[PC] 1 [PC] 2 [PC] 3 [PC] 4 [PC] 5 [PC] 6 [PC] 7 [PC] 8 [PC] 9 [PC] 10 [PC] 11 [PC] 12
[OC] 1 3 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
[OC] 2 3 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1
[OC] 3 1 2 1 3 4 3 2 2 2 2 2 2
[OC] 4 1 1 2 2 2 2 2 2 2 1 1 2
[OC] 5 2 1 2 2 2 2 2 1 2 2 1 2
[OC] 6 3 1 1 1 2 2 1 1 3 4 1 2
[OC] 7 3 2 4 3 4 5 4 4 4 5 3 4
[OC] 8 1 2 5 4 5 5 5 4 5 5 3 3
[OC] 9 1 1 1 3 3 2 2 3 3 2 1 2
[OC] 10 1 1 2 4 4 4 5 2 2 5 1 2
[OC] 11 1 2 3 3 3 4 4 3 3 3 5 3
[OC] 12 1 1 3 2 2 3 4 3 3 3 5 3
[OC] 13 2 2 3 2 2 3 1 2 1 3 3 4
[OC] 14 1 1 3 2 1 2 3 3 1 5 2 3
[OC] 15 1 1 3 2 1 2 3 3 1 5 2 3
[OC] 16 1 1 1 2 2 2 2 3 2 2 1 3
[OC] 17 1 1 1 2 2 2 2 3 2 2 1 3
[OC] 18 1 1 1 1 3 3 2 3 3 3 2 2
[OC] 19 1 1 1 2 3 3 2 1 4 4 4 4
[OC] 20 1 1 1 2 3 3 2 1 4 4 4 4
[OC] 21 1 2 4 4 4 5 3 3 5 5 3 3
[OC] 22 1 2 2 1 4 5 5 3 5 5 3 2
[OC] 23 4 1 2 2 1 2 2 2 2 3 2 2
[OC] 24 2 2 2 1 2 3 2 4 5 4 3 2
[OC] 25 1 1 2 2 5 3 2 4 5 3 5 3
[OC] 26 5 1 1 2 2 2 2 2 2 4 3 2
[OC] 27 2 3 3 4 5 4 4 4 5 5 3 3
[OC] 28 1 3 2 2 5 2 5 2 5 5 3 3
[OC] 29 1 2 2 1 4 5 5 3 5 5 5 5
[OC] 30 1 1 1 1 2 2 2 3 2 2 3 3
[OC] 31 1 1 2 2 3 3 3 3 5 5 3 3
[OC] 32 1 1 2 2 4 4 4 3 5 3 4 3
[OC] 33 1 2 2 1 5 5 5 2 5 4 4 3
[OC] 34 1 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek