GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| DUM6024-20 | DENİZ ULAŞTIRMA MÜHENDİSLİĞİNDE İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER | Ders | 1 | 1 | 6.00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
[DersinAmaci]
Bu ders, denizcilik sektöründe karşılaşılan karar problemleri ve risk yönetimi uygulamalarında ileri düzey istatistiksel ve çok kriterli karar verme (MCDM) yöntemlerini tanıtmak ve uygulamak üzere tasarlanmıştır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi / Görevlileri
Prof. Dr. Özkan UĞURLU
Öğrenme Çıktıları
| 1 | İleri düzey istatistiksel analiz yöntemlerini denizcilik sektörüne uyarlayarak veri temelli kararlar alabilir. |
| 2 | Çok kriterli karar verme (MCDM) yaklaşımlarını tanımlayarak, farklı senaryolarda uygun yöntem seçimlerini gerçekleştirebilir. |
| 3 | Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ve Bulanık AHP yöntemlerini uygulayarak, kriter ağırlıklandırması ve alternatif değerlendirmesi yapabilir. |
| 4 | Hata Ağacı Analizi (FTA) yöntemini kullanarak, gemi ve liman operasyonlarında risk faktörlerini modelleyebilir ve analiz edebilir. |
| 5 | Karar destek sistemleri çerçevesinde, istatistiksel ve karar verme modellerini içeren simülasyon ve vaka analizlerini gerçekleştirebilir. |
| 6 | Edindiği yöntemsel bilgi ve yazılım araçlarını kullanarak, denizcilik alanındaki gerçek problemlere yönelik çözüm önerileri geliştirebilir ve sunabilir. |
| 7 | Farklı istatistiksel ve karar verme yöntemlerini karşılaştırarak, uygulama bağlamına göre en uygun yöntemi seçebilir ve gerekçelendirebilir. |
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
-
Dersin İçeriği
Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliğinde İstatistiksel Yöntemler dersi, denizcilik sektöründe karşılaşılan çok kriterli karar verme ve risk analiz süreçlerine yönelik teorik ve uygulamalı bilgi kazandırmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda; Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi ile hiyerarşik yapı kurma, karşılaştırma matrislerinin oluşturulması ve kriter ağırlıklandırma teknikleri ele alınmaktadır. Ardından, belirsizlik durumlarında karar vermeye olanak sağlayan Bulanık AHP yöntemi incelenerek, bulanık sayılarla karar verme süreci uygulamalı örneklerle pekiştirilmektedir. Dersin ilerleyen haftalarında, sistematik risk analizi tekniklerinden biri olan Hata Ağacı Analizi (FTA) ile gemi ve liman operasyonlarında meydana gelebilecek tehlikeli olayların neden-sonuç ilişkileri değerlendirilmekte ve arıza olasılıkları analiz edilmektedir. Tüm bu yöntemlerin denizcilik uygulamalarına yönelik vaka analizleri, simülasyon destekli uygulamalar ve dönem projesi ile pekiştirilerek, öğrencilere sektörel karar destek sistemlerine ilişkin ileri düzey bir bakış açısı kazandırılması hedeflenmektedir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | Uygulama | Laboratuvar |
|---|---|---|---|
| 1 | • İstatistiksel analiz kavramları • Denizcilikte karar verme süreçleri • MCDM ve risk analizi bağlamında metodoloji seçimi | ||
| 2 | • Ortalama, varyans, standart sapma, korelasyon • Deniz taşımacılığına özgü veri tipleri • Eksik/veri dışı değerlerle başa çıkma | ||
| 3 | • MCDM genel yapısı • Kriter, alternatif ve ağırlıklandırma kavramları • Uygulama alanları: liman seçimi, gemi rotası analizi vb. | ||
| 4 | • Thomas Saaty’nin AHP yöntemi • Hiyerarşik model kurma • Karşılaştırma matrisi oluşturma | ||
| 5 | • Tutarlılık oranı (CR) hesaplama • Ağırlıkların elde edilmesi • Vaka çalışması: Denizcilikte filo planlama kararı | ||
| 6 | • Bulanık mantık temelleri • Üyelik fonksiyonları • Denizcilik uygulamalarında belirsizliğin rolü | ||
| 7 | • Bulanık sayılar ve üçgensel bulanık sayılar (TFN) • Bulanık karşılaştırma matrislerinin kurulması | ||
| 8 | Arasınav | ||
| 9 | • Aynı problem üzerinde iki yöntemin uygulanması • Sonuçların karşılaştırılması • Duyarlılık analizi | ||
| 10 | • FTA'nın temel yapısı • Mantık kapıları (AND, OR, NOT) • FTA’nın denizcilikteki önemi (kazaların neden-sonuç ilişkisi) | ||
| 11 | • Temel olaylar, orta olaylar ve üst olay • Olasılık tahmini • Uygulama: Gemi yangın risk analizi | ||
| 12 | • DED Tree, SAPHIRE, CAFTA gibi araçlara giriş • Hata ağaçlarının çizimi ve analiz edilmesi • Liman kazası, kargo hasarı gibi örnek olaylar | ||
| 13 | • Karar verme mi, risk analizi mi? • Yöntemlerin güçlü ve zayıf yönleri • Hangi durumda hangi yöntemi seçmeli? | ||
| 14 | • Gerçek bir denizcilik problemi seçilmesi • Öğrencilerin bireysel veya grup proje sunum hazırlıkları • Danışman rehberliğinde uygulama desteği | ||
| 15 | • Proje sunumları ve tartışmalar • Dönem genel değerlendirmesi • Geri bildirim ve ileri çalışmalar önerisi |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
-
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Bireysel Çalışma | 15 | 3 | 45 |
| Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma | 15 | 3 | 45 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 8 | 2 | 16 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 15 | 5 | 75 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 183 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| [PC] 1 | [PC] 2 | [PC] 3 | [PC] 4 | [PC] 5 | [PC] 6 | [PC] 7 | [PC] 8 | [PC] 9 | [PC] 10 | [PC] 11 | [PC] 12 | |
| [OC] 1 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 |
| [OC] 2 | 4 | 5 | 3 | 5 | 3 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 |
| [OC] 3 | 5 | 3 | 4 | 5 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| [OC] 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| [OC] 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| [OC] 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 5 |
| [OC] 7 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 3 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek