GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| SOS6015 | TARİH VE TOPLUM | Ders | 1 | 1 | 5.00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
[DersinAmaci]
Bu ders, tarih ve sosyoloji disiplinlerinin kesişim alanı olan tarihsel sosyolojiye giriş niteliğinde tasarlanmıştır. Amaç, bu bilimsel alanın temel mantığını, metodolojik varsayımlarını ve tarihsel sosyolojinin modern toplumlar üzerindeki etkilerini incelemektedir. Bu çerçevede, tarihsel sosyolojinin önde gelen düşünürlerinin çalışmaları ve metodolojik yaklaşımları ele alınacaktır. Ayrıca, farklı dönemlerdeki tarihsel toplumsal yapıların nasıl geliştiği ve değiştiği analiz edilecektir.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi / Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Neslihan ER
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Tarihsel sosyoloji literatürünün temel kavram ve teorilerini öğrenir. |
| 2 | Tarihsel sosyolojinin epistemolojik ve metodolojik yönlerine aşinalık kazanır. |
| 3 | Developing analytical thinking skills by combining history and sociology. |
| 4 | Disiplinler arası bir yaklaşımla toplumsal olguları yorumlayabilir. |
| 5 | Tarihsel sosyologların fikirlerinin günümüz sosyolojisi üzerindeki etkilerini analiz edebilir. |
Öğrenim Türü
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
YOK
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
[Yok]
Dersin İçeriği
1. Tarihsel sosyolojinin epistemolojik ve metodolojik boyutlarına aşinalık kazandırmak. 2. Modern toplumların tarihsel olarak nasıl ortaya çıktığını anlamak. 3. Tarih ve sosyolojiyi birleştirerek analitik düşünme becerilerini geliştirmek. 4. Disiplinler arası bir bakış açısı kazandırarak tarihsel olayları sosyolojik olarak analiz etmeyi sağlamak. 5. Tarihsel sosyologların çağdaş sosyolojik çalışmaları nasıl etkilediğini incelemek. 6. Bilimsel araştırmada evrensel etik ilkeleri özümsetmek.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | Uygulama | Laboratuvar |
|---|---|---|---|
| 1 | Giriş: tarihsel sosyoloji nedir? Tarihsel sosyolojinin tanımı, kapsamı ve diğer sosyal bilimlerle ilişkisi; Disiplinin gelişim süreci ve temel epistemolojik tartışmalar. | ||
| 2 | Tarih, sosyoloji ve teori: disiplinler arası yaklaşım. Tarih ve sosyolojinin temel teorik bağlantıları; Tarihsel olayların sosyolojik analizi. | ||
| 3 | Tarihsel sosyolojinin temel kavramları. Tarihsel sosyolojinin temel meseleleri: toplumsal değişim, tarihsel karşılaştırmalar ve süreklilik; Temel kavramlar: yapı, devlet, iktidar ve ekonomi. | ||
| 4 | Amerikan tarihsel sosyolojisi: Parsons ve Smelser. Amerikan tarihsel sosyolojisinin gelişimi; Parsons ve Smelser’in modern topluma katkıları. | ||
| 5 | Eski İmparatorluklar ve yeni milletler: Eisenstadt ve Lipset. Medeniyetler ve toplumsal yapılar arasındaki ilişkiler; Eski imparatorluklardan modern milletlere geçiş sürecinde sosyolojik analiz. | ||
| 6 | İdeoloji ve çatışma: Marshall ve Bendix. İdeolojik yapıların toplumsal değişim süreçlerindeki rolü; Çatışma ve sınıf mücadelesi üzerine analizler. | ||
| 7 | Medeniyet ve modernlik: Bloch ve Elias. Feodalizm ve modernliğin medeniyet üzerindeki etkileri; Norbert Elias’ın medeniyet teorisi ve “uygarlık süreci”. | ||
| 8 | Ara Sınav | ||
| 9 | Kapitalizm ve demokrasi: Barrington Moore ve E. P. Thompson. Kapitalizmin tarihsel gelişimi ve demokrasiyle ilişkisi; Thompson’ın işçi sınıfı üzerine çalışmaları. | ||
| 10 | Akıl ve devrim: Skocpol ve Tilly. Devletin doğuşu ve toplumsal devrimlerin tarihsel analizi; Skocpol’un devlet ve devrim üzerine çalışmaları, Tilly’nin zorlama ve sermaye ilişkileri. | ||
| 11 | Feodalizm ve dünya-ekonomisi: Anderson ve Wallerstein. Perry Anderson’un feodalizm analizi ve dünya sistemleri teorisi; Wallerstein’ın dünya-sistem analizi ve kapitalizmin küresel etkileri. | ||
| 12 | Toplumsal iktidar ve teori: Braudel ve Michael Mann. Fernand Braudel’in kapitalizm ve toplumsal yapılar üzerindeki etkileri; Michael Mann’ın iktidar kaynakları ve toplumsal iktidarın yapıları üzerine çalışmaları. | ||
| 13 | Modern devletin yükselişi: Michael Mann. Devletin tarihsel olarak nasıl oluştuğunun sosyolojik analizi; Modern devletlerin toplum üzerindeki yapısal etkileri. | ||
| 14 | İslam’ın doğuşu ve tarihsel sosyoloji: Marshall Hodgson. İslam’ın tarihi ve sosyal yapı üzerindeki etkileri; Hodgson’ın medeniyetler arası etkileşim ve İslam üzerine görüşleri. | ||
| 15 | Metodolojik tartışma: nitel ve nicel yöntemler. Tarihsel sosyolojide kullanılan metodolojik yaklaşımlar; Niteliksel ve niceliksel yöntemlerin karşılaştırılması. | ||
| 16 | Final Sınavı |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
Shmuel N. Eisenstadt. (2014). Modernleşme Başkaldırı ve Değişim. Doğu Batı Yayınları. Immanuel Wallerstein. (2018). Dünya Sistemleri Analizi. BGST Yayınları. T. H. Marshall, T. B. Bottomore. (2000). Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar. Gündoğan yayınları. Norbert Elias. (2023). Uygarlık Süreci Cilt 2/Toplumun Değişimleri Bir Uygarlaşma Teorisi İçin Taslak. İletişim Yayınları Theda Skocpol. (2023). Devletler ve Toplumsal Devrimler/Fransa, Rusya ve Çin’in Karşılaştırmalı Analizi. Fol Kitap. Perry Anderson. (2020). Antikiteden Feodalizme Geçişler. İletişim Yayınları.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 3 | 3 |
| Final Sınavı | 1 | 3 | 3 |
| Derse Katılım | 15 | 3 | 45 |
| Tartışma | 15 | 3 | 45 |
| Okuma | 15 | 3 | 45 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 141 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| [PC] 1 | [PC] 2 | [PC] 3 | [PC] 4 | [PC] 5 | [PC] 6 | |
| [OC] 1 | 5 | 4 | 5 | 3 | 5 | 4 |
| [OC] 2 | 5 | 4 | 5 | 3 | 5 | 4 |
| [OC] 3 | 5 | 4 | 5 | 3 | 5 | 4 |
| [OC] 4 | 5 | 4 | 5 | 3 | 5 | 4 |
| [OC] 5 | 5 | 4 | 5 | 3 | 5 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek