GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS
BTM6068 BALIKLARDA KROMOZON İNCELEME TEKNİKLERİNE GİRİŞ Ders 1 1 6.00

Dersin Seviyesi

Yüksek Lisans

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

[DersinAmaci]

Bu derste balıklarda hücre çekirdeği içerisinde yer alan ve genomu oluşturan, Kromozomların yapısı ve işlevleri hakkında temel bilgilerin yanı sıra, kromozomların yapısında ve sayısında görülen değişimlerin tespitini sağlayan sitogenetik ve karyolojik temel teknikleri öğretmektir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi / Görevlileri

Dr. Öğretim Üyesi Serkan SAYGUN

Öğrenme Çıktıları

1 Balık Kromozomlarıyla ilgili teorik ve pratik bilgileri öğrenir
2 Balık gibi sucul organizmaların üzerine sitotaksonomik çalışmaları yapabilir.
3 Sistematik ve taksonomik çalışmalarda balık ve diğer türlerin ayırt edilmesinde yardımcı teknik olarak kromozomları tespit edebilir ve karyotip çıkarabilir.

Öğrenim Türü

Birinci Öğretim

Dersin Ön Koşulu Olan Dersler

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Dersin İçeriği

Bu derste genel hücre ve kromozom bilgileri, kromozom çalışmasında laboratuvar bilgileri, balık kromozomlarının sayısı ve yapısı, balıklarda kromozom tespitinde kullanılan dokular ve yararlanılan teorik ve pratik muameleler, lam preparasyonu, preparatları boyama ve kromozom sitelerinin temel mikroskobik taramanın yapılışı.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik Uygulama Laboratuvar
1 Genel hücre ve kromozom bilgileri Sitogenetik çalışmalarda kullanılan mikroskoplar ve özelliklerinin gösterimi Mikroskopta kromozomların gösterimi
2 Kromozom çalışmalarında laboratuvar uygulamalarına giriş Sitogenetik çalışmalarında kullanılan diğer araç gereçlerin tanıtımı, uygulamalı olarak gösterilişi
3 Kromozom inceleme tekniklerinde kullanılan kimyasallar ve solüsyonların hazırlanması Sitogenetik çalışmalarında kullanılan solüsyonların hazırlanışının uygulamalı olarak gösterilmesi
4 Balıklarda sitogenetik çalışmalarda in vivo metotlar
5 Balıklar ve su ürünlerinde kromozom incelemelerinde kullanılan in vitro yöntemler
6 Kromozom çalışmasına başlangıç: Arazi çalışması, balık örnekleme şekilleri ve araçları Arazi çalışmasına hazırlık, örnekleme metodu seçimi, çalışma araç-gereçleri ve solüsyonlarının hazırlanması, örneklemeden sonra laboratuvar düzenlemesi. Arazide örnekleme araç gereç çalıştırılması ve kullanımı
7 Balıklarda kromozom tespitinde doku özellikleri ve seçimi Çeşitli deniz ve tatlısu balığı türlerinde sitogenetik amaçlı kullanılan doku ve organların gösterimi
8 Arasınav
9 Sitogenetik çalışmalarda in vivo yöntemlere başlangıç: Mitozu tetikleyici maddeler ve uygulamaları Mitotik inhibitörler ve uygulamaları Balık örneklerine mitozu indükleyici ve mitozu durdurucu maddelerin uygulama teknikleri
10 Örneklerden dokuların çıkarılması: Direkt yöntemde (in vivo) uygulanan anestezikler ve sonrasında dokuların çıkarılaması sırasıyla yapılan hipotonik muameleleri ve fiksasyon işlemleri, lam preparasyonu Direkt yöntem tekniği: Anestezi uygulaması, örneklerin dekapitasyonu ve ardından dokuların çıkarılması, Dokuların hipotonizasyonu ve fiksasyon işleminin yapılışı, Lam preparasyon teknikleri.
11 Balıklarda sitogenetik çalışmalarda kullanılan hücre kültürü (in vitro) yöntemleri, kullanılar dokular ve hücreler. Canlı ve cansız örneklerden dokuların alınması, Hipotonik muameleleri ve fiksasyon işlemleri Lam preparasyonu teknikleri Uzun süreli kültür tekniklerine başlangıç uygulaması ve kısa süreli kültür tekniği uygulaması: Dokuların çıkarılması, kültür sonrası doku hücrelerinin hipotonizasyonu ve fiksasyon işleminin yapılışı, Lam preparasyon teknikleri.
12 Kromozom preparatlarına uygulanan rutin boyamalar ve diğer uygulamalar Giemsa, C bantlama ve Ag-NOR boyama tekniklerinin uygulaması
13 Mikroskopik inceleme ve kromozom sitelerinin tespiti uygulamaları Mikroskopta lam preparatlarının incelenmesi, uygun kromozom sitelerini bulmak ve bunların dijital fotoğrafının çekilmesi
14 Kromozomların sayımı ve uzunluklarının ölçümünde dijital mikrofotoğrafi ve görüntü analizi programları ve uygulamaları, Dijital fotoğrafları çekilen kromozom sitelerinin derecelendirilmesi, kaydedilmesi, en iyi kromozom sitelerinden kromozom sayımı
15 Kromozom sayımından sonra çeşitli görüntü analiz programlarında karyotipleme (kromozom boy ölçümü, kromozom çiftlerinin sıralanması) vd. işlemleri Karyotip çıkarma, ideogram, grafiklerin vd. hazırlanması, bulguların değerlendirilmesi
16 Yarıyıl sonu sınavı

Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar

Ulupınar, M ve Alaş, A., 2002. Balık Sitogenetiği ve Laboratuvar tekniği (Ders Kitabı). 371s. Denton, T.E., 1973. Fish Chromosome Methodology, Charles C. Thomas Publisher, NewYork, 166 p. Ozouf-Costaz, C., Pisano, E., Foresti, F. And L. F. de Almeida Toledo, 2015. Fish Cytogenetic Techniques: Ray-Fin Fishes and Chondrichthyans. CRC Press, 200 p. Sharma, A.K. and A. Sharma, 1980. Chromosome Techniques: Theory and Practice, Butterworth & Co. Ltd., 699p. Schreck, C. B. and Moyle, P. B., 1990. Methods for Fish Biology. American Fisheries Society, Bethesta, Maryland, USA, 684p. Bernard, J., 1974. Animal Cytogenetics. Vol. 4: Chordata 1: Protochordata, Cyclostomata and Pisces. Gebrüder Borntraeger, Berlin, Stuttgart, Germany, 87p.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Değerlendirme

Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60

Staj Durumu

Yok

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ara Sınav 1 2 2
Final Sınavı 1 2 2
Derse Katılım 14 4 56
Uygulama/Pratik 14 2 28
Laboratuvar 10 2 20
Takım/Grup Çalışması 2 4 8
Alan Çalışması 2 4 8
Makale Kritik Etme 5 4 20
Bireysel Çalışma 10 3 30
Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma 1 8 8
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma 1 10 10
Toplam İş Yükü (saat) 192

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

[PC] 1 [PC] 2 [PC] 3 [PC] 4 [PC] 5 [PC] 6 [PC] 7 [PC] 8 [PC] 9 [PC] 10 [PC] 11 [PC] 12
[OC] 1 4 3 4 3 3 4 3 3 3 3 2 3
[OC] 2 3 3 3 3 3 3 3 4 3 3 2 3
[OC] 3 4 4 4 3 3 3 3 3 3 4 3 3
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek