GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| TDE6051 | MODERN TÜRK LEHÇELERİ | Ders | 1 | 1 | 5.00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
[DersinAmaci]
Modern Türk yazı dillerinin ortaya çıkışını incelemek, Batı Türkçesi içerisinde bulunan Azeri Türkçesinin ve edebiyatının teşekkülünü ele almak ve Modern Azeri (Güney ve Kuzey) edebiyatının belli başlı zirve şahsiyetlerini eserleriyle birlikte değerlendirmek.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi / Görevlileri
Doç. Dr. Abdulkadir ÖZTÜRK
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Türk dilinin tarihi gelişimi bilgisi |
| 2 | Modern Türk şivelerini tasnif edebilme |
| 3 | Azerbaycan coğrafyasının tarihi, siyasi ve kültürel hayatını inceleyebilme |
| 4 | Modern Azerbaycan Türkçesinin genel özelliklerini söyleyebilme |
| 5 | Modern Azerbaycan edebiyatının ilk temsilcilerini söyleyebilme |
| 6 | Modern Azerbaycan edebiyatının ilk temsilcilerini karşılaştırabilme |
| 7 | Modern Azerbaycan edebiyatının ilk örneklerini inceleyebilme |
| 8 | 19. yy sonu ile 20. yy. başlarında Azerbaycan basınının rolünü kavrayabilme |
| 9 | 20. yy. başlarında ortaya çıkan fikir akımlarını karşılaştırabilme |
| 10 | Kril ve Arap harfli metinleri Latin harflerine aktarabilme |
Öğrenim Türü
İkinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Türk dilinin tarihi gelişimi, Modern Türk şiveleri, Azerbaycan coğrafyası ve siyasi tarihi, Modern Azerbaycan Türkçesi ve edebiyatı, Modernleşmenin ilk temsilcileri ve eserleri
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik | Uygulama | Laboratuvar |
|---|---|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı: Kapsamı, önemi ve kurallar | Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Dilinin İnkişafı”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.297-310 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) | |
| 2 | Türk Dilinin Tarihi Dönemleri, Tarihî Türk Şiveleri, Yeni Türk Dili Dönemi | Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Dilinin İnkişafı”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.297-310 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) | |
| 3 | Modern Türk Şivelerinin Oluşumu (Tarihe Genel Bir Bakış ve XIX-XX. yy.) | Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Şivelerinin Tasnifi”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.69-149 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) | |
| 4 | XIX-XX. Yüzyıllarda Azerbaycan (Tarihî, siyasî, kültürel hayat), Özel terimler: “Azerbaycanca” | Akpınar, Yavuz, Azerî (Azerî Türkçesi, Azerî Edebiyatı), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1.c., İstanbul, Dergâh Yayınları, 1977, s. 254-264 | |
| 5 | Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı (Ana hatlarıyla dil tarihi, Halk Ede., Klasik Ede.) | Akpınar, Yavuz, Azerî (Azerî Türkçesi, Azerî Edebiyatı), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1.c., İstanbul, Dergâh Yayınları, | |
| 6 | Modern Azerbaycan Türkçesi’nin Genel Özellikleri I -XIX. yy Azerbaycan Edebiyatında Modernleşme | Okuma (d. s. 44-69) | |
| 7 | Ahundzade [Eserleri: Temsilât; Hacı Kara, Mösyö Jordan] (Alfabe tasarı, fikirleri, tenkitleri, edebiyat hakkındaki düşünceleri, etkileri) | Okuma (d. s. 44-69) | |
| 8 | Ara sınav | ||
| 9 | Diğer Şahsiyetler: İsmail Bey Kutkaşınlı, S. A. Şirvanî, Kasım Bey Zakir, A. Bakuhanlı, M. Şefi | Okuma (d. s. 44-69) | |
| 10 | - Azerbaycan Matbuatının Doğuşu: (XIX-XX. yy): H. M. Zerdabî, Ekinçi, Ziya, Ziya-yı Kafkasiye, Keşkül | Okuma (d. s. 89-100) | |
| 11 | Kaspi, Şark-i Rus, Hayat, Füyuzat, İdşad, Tekamül, Açık Söz, Şelale vs. gazete ve dergileri | Okuma (d. s. 89-100) | |
| 12 | XX. yy. başlarında Azerbaycan’da Siyasi Hayat, Fikir Hareketleri ve Temsilcileri (İslâmcılık, Türkçülük, Batıcılık, Sosyalizm, Komünizm), Hüseyinzade Ali Bey, A. Ağaoğlu, M. E. Resulzade. N. Nerimanof | Okuma (d. s. 89-100) | |
| 13 | -Celil Memmedguluzade I: Molla Nesreddin (Dergisi) Ölüler, | Okuma (d. s.35-74) | |
| 14 | Celil Memmedguluzade II Anamın Kitabı, Hikayeleri | Okuma (d. s.35-74) | |
| 15 | Kril harfli metinler okuma: metinleri tahlil etme | Okuma (d. s.35-74) | |
| 16 | Final Sınavı |
Ders Kitabı Malzemesi Önerilen Kaynaklar
Genel Eserler: a. Güngör, Erol: Tarihte Türkler, Ötüken Yayınevi b. Köprülü, Ord. Prof. M. Fuad, Türk Edebiyatı Tarihi, Yayınlayanlar: Dr. Orhan F. Köprülü, Nermin Pekin, [2. bs.], İstanbul, Ötüken Yayınevi, 1980, XXIV- 437+2 s. c. Togan, Zeki Velidi, Bugünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi, 2.bs., İstanbul, 1981, XII+696 s. (Enderun Yayınevi) d. Akpınar, Yavuz, AzerîEdebiyatı Araştırmaları, İstanbul, Dergâh Yayınları, 1994, 512 s. KİTAP VE MAKALELER: Akpınar, Yavuz, "Gaspıralı'nın Türk Diline Bakışı", Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, 2ğ, Sayı: 12/1, s. 385-408 Akpınar, Yavuz, "İsmail Gaspıralı'nın Fikrîve EdebîEserleri", Yüzyılda Gaspıralı'nın İdealleri. Bildiriler. Yayına Hazırlayan: Cezmi Bayram, İsmail Türkoğlu, Filiz Baloğlu, İstanbul, Türk Yurdu Yayınları, 2ğ, s. 63-93 Akpınar, Yavuz, Azerî(AzerîTürkçesi, AzerîEdebiyatı), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1.c., İstanbul, Dergâh Yayınları, 1977, s. 254-264 Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Dilinin İnkişafı”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.297-310 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Şivelerinin Tasnifi”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.69-149 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) Benningsen, A., C. Le Mercier Quelquejal, Stepte Ezan Sesleri, Sovyet Rejimi Altındaki İslâmın 400 Yılı (L'İslam en Union Soviétique), Çev. Nezih Uzel, İstanbul, 1981, Selçuk Yayınları, XXV+309 s. Cirtautas, İlse Laude, Son Elli Yılda EdebîÖzbekçenin Gelişmesi Üzerine, Türk Kültürü Araştırmaları, Ankara, 1976, s. 77-92 Kurat, Akdes Nimet, “Kazan Türklerinin “MedenîUyanış” Devri" (1917 Yılına Kadar), DTCF Dergisi, Ankara, Temmuz-Aralık 1966, XXIV. c., Sayı: 3-4, s. 95-194 Kurat, Akdes Nimet, “Rus Hakimiyeti Altında İdil-Ural Ülkesi”. (Eski Kazan Hanlığı ve Başkurt İli, XIX. yy'a Özkan, Dr. Nevzat, Türk Dünyası. Nüfus, Sosyal Yapı, Dil Edebiyatı, Kayseri, Geçit Yayınları, 1997 VIII+416 s. Türk Lehçeleri ve Şiveleri, Türk Dünyası El Kitabı, 2.bs., 2. c.: Dil-Kültür-Sanat, Ankara, 1992, s. 59-292 (Türk Kültürünü Araştırma Ensititüsü Yayınları) Türk Milletinin Dili, R. R. Arat, s. 59-68; Eski Türkçe, Şinasi Tekin, s. 69-119; Batı Türkçesi, F. K. Timurtaş, s. 120-145; Osmanlıca, Muharrem Ergin, s. 146-196; Türkiye Türkçesi, Muharrem Ergin, s. 197-210; Doğu Türkçesi, Muharrem Ergin, s. 211-215; Kuzey Türkçesi, Ahmet Temir, s. 216-223; Türk Şivelerinin Tasnifi, R. R. Arat-Ahmet Temir, s. 224-247; Türkçecilik Cereyanının Tarihi, F. K. Timurtaş, s. 248-258; Türklerde Yazı ve Alfabeler, M. Ergin, s. 259-289; Türk Lehçeleri, Ahmet Temir, s. 290-292 Yüce, Nuri, “Türk Dili ve Lehçeleri”, [Türk maddesi] İslam Ansikilopedisi, 12/1. c., s. 456-468 Zenkovsky, Prof. Serge A., Rusya'da Pantürkizm ve Müslümanlık, Çev.: Prof. Dr. İzzet Kantemir, İstanbul, 1983, xv+264 s. (Üçdal Neşriyat)
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Bütünleme Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 3 | 42 |
| Bireysel Çalışma | 14 | 3 | 42 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 7 | 3 | 21 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 14 | 3 | 42 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 150 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| [PC] 1 | [PC] 2 | [PC] 3 | [PC] 4 | [PC] 5 | [PC] 6 | [PC] 7 | |
| [OC] 1 | 5 | ||||||
| [OC] 2 | 5 | ||||||
| [OC] 3 | 4 | ||||||
| [OC] 4 | 5 | ||||||
| [OC] 5 | 5 | ||||||
| [OC] 6 | 4 | ||||||
| [OC] 7 | 5 | ||||||
| [OC] 8 | 4 | ||||||
| [OC] 9 | 5 | ||||||
| [OC] 10 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek